Στρατόπεδα Συγκέντωσης του Άουσβιτς

Ίσως η πιο ανατριχιαστική εμπειρία που μπορεί να ζήσει κανείς όσο ζεί και ταξιδεύει !(Φώτος)

Το περασμένο Μάρτιο επισκέφτηκα την Πολωνία και συγκεκριμένα την όμορφη Κρακοβία.

  Ο προορισμός αυτός ήταν για εμένα μια τεράστια έκπληξη και ειλικρινά, η Κρακοβία δεν έχει να ζηλέψει σε τίποτα από όποια άλλη Ευρωπαϊκή πόλη.  Ένα από τα πράγματα που σίγουρα πρέπει να κάνεις κατά τη παραμονή σου στη Κρακοβία, είναι να οργανώσεις μια εκδρομή προς στα Στρατόπεδα Συγκέντρωσης του Auschwitz, διότι, αυτό που θα αισθανθείς κατά την περιήγηση αυτή, θα είναι ίσως ό,τι πιο έντονο έχεις βιώσει.  Θα προσπαθήσω, μέσα από αυτό το άρθρο, να μεταφέρω (όσο μπορώ) το κλίμα που επικρατεί στην περιοχή αυτή, ωστόσο μου είναι αδύνατο να μεταφέρω τα συναισθήματα φρίκης που βίωσα.

ΤΑ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΑ ΤΟΥ ΑΟΥΣΒΙΤΣ.

  Τα κύρια στρατόπεδα του Άουσβιτς της Ναζιστικής Γερμανίας είναι τρία:  Άουσβιτς Ι, το αρχικό στρατόπεδο συγκέντρωσης και το διοικητικό κέντρο ολόκληρου του συγκροτήματος. Εδώ δολοφονήθηκαν περίπου 70.000 άνθρωποι, κυρίως Πολωνοί διανοούμενοι και σοβιετικοί αιχμάλωτοι.  Άουσβιτς ΙΙΜπίρκεναου, στρατόπεδο εξόντωσης, όπου δολοφονήθηκαν περίπου ένα εκατομμύριο άνθρωποι, κυρίως Εβραίοι, Σίντι και Ρομά και Άουσβιτς ΙΙΙ (Μόνοβιτς), στρατόπεδο εργασίας.

  Τα ερείπια των στρατοπέδων βρίσκονται περίπου 60 km δυτικά της Κρακοβίας, κοντά στην κωμόπολη Όσβιετσιμ. Από το 1979 ανήκει στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.  Συνολικά εκτοπίστηκαν στο Άουσβιτς περισσότεροι από 1,3 εκατομμύρια άνθρωποι, από τους οποίους τουλάχιστον 1,1 εκατομμύρια εξοντώθηκαν. Περίπου 900.000 πέθαναν μετά την επιλογή που έγινε άμεσα κατά την άφιξή τους. Άλλοι 200.000 άνθρωποι πέθαναν από ασθένειες, υποσιτισμό, βαρύτατη κακοποίηση, συνέπειες ιατρικών πειραμάτων ή δολοφονήθηκαν. Οι συνηθέστεροι τρόποι εκτέλεσης ήταν: Δηλητηρίαση με το αέριο Κυκλώνας Β σε ειδικούς θαλάμους (θάλαμοι αερίων), πυρά πυροβόλου όπλου, θανατηφόρα ένεση, απαγχονισμός, θάνατος από ασιτία.

Άουσβιτς Ι

  Ξεκινήσαμε την περιήγηση κάτω από την (replica) επιγραφή «Arbeit Macht Frei» (η δουλειά σε απελευθερώνει), το πρώτο στοιχείο παραπλάνησης για τους ανθρώπους που έφταναν εκεί.  Η αυθεντική επιγραφή κλέφτηκε το 2009 και αυτή είναι αντίγραφο.  Μια διπλή σειρά ηλεκτροφόρου πλέγματος, ήταν αρκετή για να πάρω μια πρώτη γεύση για αυτό που θα ακολουθούσε.

Η Επιγραφή «Arbeit Macht Frei» στην είσοδο του στρατοπέδου

Τα ηλεκτροφόρα πλέγματα γύρω απο το camp

Περπατόντας ανάμεσα στα blocks του στρατοπέδου

Το Block 4 – The Museum

Στο Block 4 βρίσκεται η παλαιότερη έκθεση, το σημερινό Μουσείο του Άουσβιτς με φωτογραφικό υλικό από τις ημέρες των συγκεντρώσεων, χάρτες των στρατοπέδων αλλά και «ανοιγμένα» Zyklon B σε βιτρίνες.  Εκτός από αυτό, στο Block 4 βρίσκεται και η Έκθεση Μαλλιών, η οποία απαγορεύεται ωστόσο να απαθανατίσεις.  Τόνοι μαλλιών από όλους αυτούς οι οποίοι θανατώθηκαν με το αέριο, τα οποία μετέπειτα χρησιμοποιούσαν για αυτοσχέδιες κατασκευές στρωμάτων ή πουλόβερ.

Ανοιγμένες συσκευασίες zyklon b

Το Block 5 – Material Evidence of Crime

Οι άνθρωποι που έφταναν εδώ, έφευγαν από την πατρίδα τους πεπεισμένοι πως αυτή είναι η ευκαιρία τους για μια νέα ζωή, ταξίδευαν με βαλίτσες και προσωπικά τους αντικείμενα.  Τα αντικείμενα αυτά συλλέγονταν από τους Ναζί σε ένα κτήριο, το λεγόμενο Canada (πίστευαν ότι ο Καναδάς είναι μια χώρα που διαθέτει άφθονα αγαθά) και έπειτα αποστέλλονταν στην Γερμανία.  Ωστόσο υπάρχουν πολλά από αυτά τα αντικείμενα που έμειναν πίσω και στο Block 5 υπάρχει έκθεση αυτών.  Πολύ άσχημες εικόνες που προκαλούν συναισθήματα φρίκης και στεναχώριας.  Γυαλιά, παπούτσια, πρόσθετα μέλη, κούκλες τον παιδιών, βαλίτσες, κατσαρόλες ακόμη και βούρτσες.  Το Block αυτό είναι η αναπαράσταση μιας άδικης χαμένης ζωής.  Οι άνθρωποι αυτοί περιπλανήθηκαν και μόνο αυτό μπορεί να σκεφτεί κανείς βλέποντας τα κουζινικά τους , τα οποία μετέφεραν μαζί τους στο νέο τους σπίτι. Για αυτό τον λόγο το Block αυτό χαρακτηρίστηκε ως Υλική Απόδειξη του Εγκλήματος.

BLOCK 6 – Prisoner’s Everyday Life

Στο Block αυτό συναντάς εικόνες από την καθημερινότητα των φυλακισμένων, τον τρόπο ζωής τους, τα κρεβάτια τους, τις τουαλέτες τους αλλά και μια φωτογραφική απεικόνιση των θυμάτων.  Άδεια δωμάτια με τσουβάλια στο πάτωμα για κρεβάτια και τουαλέτες μαζικές, προδίδουν τις δύσκολες συνθήκες διαβίωσης.  Ωστόσο υπάρχουν και κάποια δωμάτια των «αρχηγών» του block, τα Master’s Rooms, η οποία η διαφορά είναι ξεκάθαρη.

BLOCK 10 – The Experiments.

  Το Block 10 είναι κλειστό για το κοινό.  Δεν μπορείς να το επισκεφτείς και ίσως να είναι και καλύτερα, κατά την δική μου την γνώμη.  Εδώ διαδραματίστηκαν τα φρικιαστικά πειράματα των Ναζί, και συγκεκριμένα των γιατρών Clauberg και Schumann.  Άνδρες, γυναίκες αλλά και παιδιά υποβάλλονταν σε διάφορα ακραία πειράματα όπως, δερματικών ανωμαλιών ή στειρώσεων, με σκοπό να ικανοποιήσουν την περιέργεια των γερμανικών γιατρών.  Είχα διαβάσει αρκετά για την ιστορία αυτού του Block αλλά και τον «αρχίατρο» του στρατοπέδου, το Josef Mengele ή αλλιώς Άγγελο του θανάτου.  Ο συγκεκριμένος διεξήγαγε πειράματα εν λευκώ, προκειμένου να βγάλει συμπεράσματα για φυλετικές ανωμαλίες, για την γενετική ταυτότητα, τη μοριακή βιολογία αλλά και την ευγονική, την ιδέα της γενετικής κατασκευής της Άριας φυλής.  Ήταν αυτός που έκανε την επιλογή για την αριστερή ή την δεξιά λωρίδα των ανθρώπων στην αποβάθρα του Άουσβιτς.  Οι μεν πρώτοι κατέληγαν στα κρεματόρια και οι υπόλοιποι αποτελούσαν τα νέα του πειραματόζωα.  Η μεγάλη του εμμονή ήταν οι δίδυμοι και για τα πειράματα αυτά έμεινε στην ιστορία.

Ό,τι έβλεπα ή άκουγα για το Στρατόπεδο των Ναζί στην Πολωνία δεν ήταν τίποτα μπροστά από αυτό που ένιωσα όταν βρέθηκα εκεί.  Η πραγματικότητα ξεπερνά κάθε φαντασία και θεωρώ πως μετά από αυτό το ταξίδι άλλαξε κατά πολύ το πως αντιμετωπίζω την Ιστορία.

 Άουσβιτς ΙΙ, το γνωστό Μπίρκεναου ή αλλιώς στρατόπεδο εξόντωσης. 

Εδώ κατέφθασαν περισσότεροι από 1,3 εκατομμύρια άνθρωποι από κάθε γωνιά της Ευρώπης, έπειτα από πολυήμερα ταξίδια άλλα και άσχημες συνθήκες μεταφοράς (βαγόνια ζώων).  Οι σιδηροδρομικές ράγες είναι το χαρακτηριστικό αυτού του στρατοπέδου, οι οποίες μάλιστα παίρνουν την πύλη του και καταλήγουν στο εξωτερικό, εξυπηρετώντας  έτσι τη γρήγορη πρώτη διαλογή.  Στην αποβάθρα του τρένου γίνονταν η πρώτη διαλογή, με το γιατρό Γιόζεφ Μένγκελε να διαλέγει τους εκλεκτούς.  Δεν είναι τυχαίο πως όλες οι φωτογραφίες που έχουν διασωθεί απο την πρώτη διαλογή, οι στρατιώτες έχουν χαρούμενη έκφραση, σα να υποδέχονται τουσ επισκέπτεσ ευχάριστα.  Αυτή ήταν η εντολή που είχαν, να μην δείχνουν καθόλου αυστηροί ή αγριεμένοι, θα έπρεπε να απαθανατιστεί ένα κλίμα ευχάριστο, ένα κλίμα χαρούμενης υποδοχής, που περιλαμβάνει προσφορά εργασίας και υπόσχεσεις για μια καλύτερη ζωή και σε καμία περίπτωση κλίμα εξόντωσησ και θανάτου.

Όσοι θεωρούνταν ανίκανοι να εργαστού ή δεν κάλυπταν τα κριτήρια των γιατρών (που θα προόριζαν για πειράματα), εξοντώνονταν την ίδια μέρα με το αέριο zyklon b.  Οι υπόλοιποι, μη γνωρίζοντασ φυσικά για τα εγκλήματα αυτά, έπαιρναν το δρόμο για το Άουσβιτς Ι.  Ωστόσο απο τον Ιούλιο του 1942 και έπειτα, όσοι Εβραίοι κατέφθαναν στο στρατόπεδο, εξοντώνονταν αμέσως.  Περισσότεροι απο 200,000 άνθρωποι πέθαναν λόγω της βαρύτατης κακοποίησης, της εξαντλητικής εργασίας, των εξαιρετικά χαμηλών θερμοκρασιών, των ασθενειών, του υποσιτισμού ή των πειραμάτων.

Άθλιες ήταν οι συνθήκεσ διαβίωσησ των κρατουμένων, με κρεβάτια στα οποία στοιβάζονταν 8 και 10 άτομα και με αυτοσχέδιες τουαλέτες ακριβώς απο κάτω.  Εξαιρετικά χαμηλέσ θερμοκρασίες, εξαντλητική εργασία ήταν η καθημερινότητα αλλά και η αιτία θανάτου των φυλακισμένων.

Ο ξεναγώς μας περιέγραψε χαρακτηριστικά σκηνές απο την καταναγκαστική εργασία στην οποία τουσ υποχρέωναν, με ανθρώπους να μεταφέρουν πέτρεσ και οικοδομικά υλικά απο την γειρονική πόλη Μπρζεζίνκα, στην οποία εισέβαλαν οι Ναζί ζητώντας απο τους κατοίκους να τη εγκαταλείψουν.

Πολλοί έχοντας γλυτώσει απο το zyklon b, τον απαγχονισμό ή την ασιτία, πέθαναν μη αντέχοντας τις εξαιρετικά εξαντλημένεσ συνθήκεσ εργασίας.

Οι ναζί προσπάθησαν να εξαφανίσουν κάθε ίχνος απόδειξησ του εγκλήματος και έτσι, προτού εγκαταλείψουν το στρατόπεδο, ανατίναξαν όλα σχεδόν τα κρεματορία.

Τον Ιανουάριο του 1945 το Άουσβιτα απελευθερώθηκε, αφήνοντας πίσω χιλιάδες, ανήμπορους να μεταφερθούν, αιχμαλώτους.  Το Άουσβιτς Ι και το Άουσβιτσ ΙΙ είναι επισκέψιμα μέχρι και σήμερα, δίνοντας την ευκαιρία σε κάθε επισκέπτη να βιώση την φρίκη του εγκλήματοσ, έστω και μέσα απο μία ξενάγηση.